Գործնական քերականություն

1.Ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված դերանուններին և որոշի՛ր, թե ում անվան փոխարեն են դրվում դրանք:

Զինվորն ասաց, որ ինքը(զինորը) գիշերը գնացքով է գնալու ու նրան(ինչոր մեկին) էլ է տանելու իր հետ:
Որսորդը բողոքում էր, որ ինքն(որսորդը) անտառում արջ է տեսել, իսկ նա(ինչոր մեկը) չի հավատում իրեն:
Գիտնականն ասում է, որ իրեն(գիտնականը)  իրեղեն ապացույցներ են պետք, նա(ինչոր մեկը) իզուր է ուզում խոսքով ապացուցել:
Անծանոթն ասաց, որ նա(անծանոթը)  իզուր է անհանգստանում, ինքը(ինչոր մեկը) միայն մի բաժակ ջուր է ուզում:
Հետախույզն ընկերոջը հորդորում էր, որ նա(ընկերը)  իզուր ժամանակ չկորցնի, ինքը(հետախույզը) գիտի, որ այդտեղ այլևս գետ չկա:

2.Պարզի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ ում անվան փոխարեն են դրվում ընդգծված երրորդ դեմքի դերանունները և պատասխանի՛ր հարցին:
Օրինակ` Տղայի հայրը նրանով է պարծենում: Տղայով:

Տղան ընկերոջ մասին ասում էր, որ նա(ընկերը) վախենում է օձի լեզվից, մինչդեռ ինքը(տղան) գիտի, որ օձերը լեզվով միայն հոտոտում ու շոշափում են:
Աղջիկը զարմացած նայեց տատին, նա(աղջիկը) իրեն(տատին) այդքան ոգևորված չէ՞ր տեսել, ի՞նչ է:

Աղջիկը զարմացած նայեց տատին,  ինքը(աղջիկը) նրան(սասին) այդքան ոգևորված չէ՞ր տեսել, ի՞նչ է:

Ծերունին տղայի կողքին իր(ծերունու) մանկությունն էր հիշում:

Ծերունին տղայի կողքին նրա(ծերունու) մանկությունն էր հիշում:
Գայլն իրեն համոզում էր, որ ինքը(գայլը) չի վախենում շներից:

Գայլն իրեն համոզում էր, որ նա(գայլը) չի վախենում շներից:

Նախադասության մեջ նա՞(), թե՞ ինքը() դերանունն է փոխարինում նույն նախադասության ենթակայի անվանը:

3. Որտեղ հնարավոր է, ընդգծված դերանունները փոխարինի՛ր գոյականներով:

Օրինակ` Աշխարհում ոչ մեկին նրանից շատ չի սիրում: — Աշխարհում ոչ մեկին որդուց շատ չի սիրում:

Իշխանն իրեն էլ չէր խնայում, վաղ առավոտից մինչև ուշ երեկո թամբին էր:

Իշխանը ընկերոջնել էլ չէր խնայում, վաղ առավոտից մինչև ուշ երեկո թամբին էր:

Երկիրը նրա շուրջը պտտվում է մի տարում:

Երկիրը արեգակի շուրջը  մեկը օրում է պտտվում:

Մայրս ասում էր, որ մայրիկը երեկոյան հյուրեր է ընդունելու:

Մայրս ասում էր, որ նա երեկոյան հյուրեր է ընդունելու:
Այդ մարդն իրենից բացի բոլորին վստահում է:

Այդ մարդն նրանից բացի բոլորին վստահում է:

Կետադրե՛լ տեքստը.

Արև մի կեսօր: Կաքավաբերդի քարափով բարձրանում էին երեք ձիավոր։ Ոչ` միայն զգեստից,  այլև ձի նստելուց երևում էր, որ առաջին երկու ձիավորը քաղաքի մարդիկ են և չեն տեսել ոչ’ Կաքավաբերդը ոչ, նրա քարափը։

Երրորդ ձիավորը նրանց ուղեկցում էր, և մինչդեռ առաջինները պինդ բռնել էին ձիերի բաշից, համարյա թե կռացել` հավասարակշիռ մնալու,— վերջին ձիավորը քթի տակ մռմռում էր մի երգ` մելամաղձոտ ու հուսահատ ինչպես ամայի ձորը,  տխուր քարափը և հեռավոր գյուղը։

Բերդի գլխին նստած ամպը, վարագույրի պես մեկ ետ էր քաշվում երևում էին պարիսպները, մեկ ծածկում էր կատարը։ Առաջին ձիավորը աչքը պարիսպներից չէր հեռացնում։ Նրա գլխում բերդի պատմությունն էր,. մագաղաթյա մատյաններում գրած խոսքերը իշխանական օրերի մասին, երբ զրահապատ ձիերի սմբակները դոփում էին երկաթյա մուտքի առաջ, և ավերից դարձող նրա համհարզները ճոճում էին նիզակները։ Ակնոցի արանքից նրա ուսյալ աչքերը տեսնում էին զրահավորներին մագաղաթյա մատենագրին եղեգնյա գրչով նրանց գովքը հորինելիս և նա լսում է հնօրյա ձիերի դոփյունը։ Ինչ դժվար էր նրա համար քարափը, որով քարայծի նման մագլցում էին երբեմնի տերերը։

Оставьте комментарий